Asowie – mieszkańcy Asgardu i wiodąca rasa bogów

Królestwo Asgardu należało tylko do jednej dynastii bogów. Asowie jako główny ród boski stanowili siłę i fundament większej części panteonu mitologii nordyckiej. Cieszą się szczególnym zainteresowaniem, budząc zaciekawienie oraz zachwyt nie tylko wśród miłośników mitów, ale także historyków na całym świecie. Kim oni byli?

Asowie

Asowie to jedna z dwóch boskich dynastii w mitologii nordyckiej. Uważano ich za główny klan odpowiedzialny za utrzymanie pokoju i porządku we wszechświecie oraz ochronę dziewięciu światów przed siłami zła. W przeciwieństwie do Wanów byli oni często przedstawiani jako bóstwa wojny, władzy i sprawiedliwości. Byli również znani jako bogowie nieba. Nazwa ta została nadana ze względu na święte drzewo Yggdrasil, na którym Asgard (kraina Asów) znajdował się na samym szczycie kosmicznego drzewa. Asowie swoje pochodzenie zawdzięczali Buriemu, o którym mówiono, że urodził się z lodu lizanego przez bóstwo krowę o imieniu Audhumla. Buri dał życie trzem braciom: Odynowi, We i Wiliemu.

“Asowie lub Azowie (Æsir, aesir – wym. [’aiser] po islandzku; liczba pojedyncza Áss, żeńska forma Ásynja, żeńska liczba mnoga Ásynjur – Asyny bądź Asynje)” Wikipedia.pl

Pomimo bycia bogami, daleko im od ideału. Mitologia nordycka jest pełna brutalności, krwi oraz wojen. Sam fakt, że Asowie byli utożsamiani z władzą oraz wojną daje do myślenia. Ukazywanie postaci boskich w ludzki sposób jest, mimo wszystko, bardzo charakterystyczne dla wierzeń skandynawskich. Asom daleko było do jakiejkolwiek doskonałości – negatywne cechy bogów były chętnie ukazywane w mitach zamiast ukrywane pod postacią pięknych pieśni na ich cześć. Asowie posiadali również najistotniejszy element związany z człowiekiem – byli oni śmiertelni. Ten aspekt znacznie wyróżnia mitologię nordycką od innych, ponieważ boga (mimo że bogowie kojarzą się z wiecznością, potęgą i niezniszczalnością) można było zabić. Bardzo dobrze obrazuje to mit o Baldurze.

Gdzie przesiadywali Asowie?

Skandynawowie wierzyli w ogromne drzewo Yggdrasil, które zapewniało wsparcie dla wszystkich dziewięciu światów dzięki swoim potężnym gałęziom. Niektóre znajdowały się na tych samych poziomach, na przykład wokół pnia, podczas gdy Asgard znajdował się na samym szczycie drzewa, co miało symbolizować niebo. To właśnie tam mieszkali Asowie, wraz z Odynem – ich przywódcą. Jako strażnik całego wszechświata, z Asgardu miał znakomity widok na wszystko, co dzieje się poniżej, dzięki czemu w przypadkach zagrożenia mógł szybko interweniować.

Asgard był opisywany jako kraina mlekiem i miodem płynąca, wydawała się wręcz nie kończyć. Wszystkiego było pod dostatkiem, a każdy bóg miał tam swoje miejsce w postaci pałacu bądź innych budowli. Można się było do niej przedostać jedynie przez przekroczenie tęczowego mostu Bifrost, którego strażnikiem był Heimdal – bóg o niebywale wyostrzonym wzroku i słuchu. Czuwał nad bezpieczeństwem Asgardu, nosząc przy sobie swój atrybut: róg zwany Gjallarhornem. Kiedy nadejdzie Ragnarok – Heimdal zadmie w róg, a dźwięk rozniesie się po wszystkich istniejących światach, zwiastując koniec ery bogów.

Najważniejsi bogowie

W mitologii nordyckiej znajdziemy mnóstwo bogów i pomniejsze bóstwa, które urozmaicają ciekawy świat skandynawskich wierzeń. Rodzina Asów jest bardzo liczna i zdecydowanie przewyższa liczbowo Wanów, dlatego poniższej wymienione postaci są tak naprawdę jednymi z najważniejszych bogów tej dynastii.

Najbardziej znani Asowie

Odyn

Praojciec, przywódca Asów i władca Asgardu. Bóg wojny i wiedzy, patron magii oraz poezji. Określany jest także bogiem poległych, gwarantując zmarłym wojownikom miejsce w Valhalli. Odyn uchodził za jednego z najmądrzejszych bogów mitologi nordyckiej, w końcu oddał on swe oko w zamian za wiedzę pochodzącą ze źródła mądrości. Rozpoznawalnymi towarzyszami Odyna były dwa kruki: Hunin i Mugin, koń Sleipnir o ośmiu nogach oraz para wilków: Geri i Freki. Znany był ze swoich podróży między światami w celu pozyskiwania kolejnych porcji wiedzy. Najczęściej pojawiał się pod postacią staruszka bądź podróżnika.

Thor

Syn Odyna oraz Jord (uosobienie Ziemi). Bóg burz, piorunów i pogody. Jego atrybutem rozpoznawalnym był Mjolnir, zawsze powracający do właściciela młot. Posiadał również rękawice, które pomagały okiełznać potęgę młota oraz pas mocy, czyniący go niewyobrażalnie silnym. Thor odbywał wiele podróży w swoim życiu. Był bogiem chętnym do pojedynków i walk, a jego zadaniem była ochrona świata ludzi oraz bogów przed olbrzymami. Podczas Ragnarok (zmierzchu bogów), jego przeznaczeniem była walka z wielkim wężem Jormungandrem.

Frigg

Żona Odyna, matka Baldura. W mitologi nordyckiej przyjęła patronat nad małżeństwem, rodzinami i deszczem. Według niektórych źródeł miała zdolność do jasnowidzenia – widywała w swoich wizjach skrawki przyszłości, ale nie miała na tyle mocy, aby zmienić bieg wydarzeń. W swoim dworze tkała chmury i była uważana za kobietę stanowczą, stawianą na równi z Odynem.

Loki

Bóg podstępów, psot, kłótni i niezgody. Tak naprawdę był on synem olbrzymów jednak za sprawą zawarcia braterstwa krwi z Odynem, uznawano go za Asa. Większość jego potomstwa była bestiami, Loki był ojcem między innymi dla Fenrira – potężnego wilka, Jormunganda – wielkiego węża otaczającego Midgard, Hel – boginię świata zmarłych i Sleipnira – ośmionogiego rumaka. Zdolność do zmieniania swojej postaci i magia nie były mu obce, często także towarzyszył Thorowi w jego przygodach. Loki pomimo, że stanął w Ragnarok przeciwko bogom, wcześniej nie opowiadał się po żadnej ze stron będąc zainteresowany jedynie wprowadzaniem lekkiego chaosu w życia innych bogów.

Baldur

Syn Odyna i Frigg. Był bóstwem mądrości i dobroci, a także nordyckim patronem letniego słońca i światła (często również porównywany do słońca). Zazwyczaj ukazywany jako najpiękniejszy i najbardziej łagodny, w wielkim skrócie został ulubieńcem wszystkich bogów. Nękały go przerażające obrazy swojej śmierci, co zapoczątkowało jeden z głównych mitów mitologii nordyckiej – Mit o śmierci Baldura.

Pozostali

• Tyr – symbol odwagi, bóg wojny, rozlewu krwi, sprawiedliwości i porządku. Był doskonałym wojownikiem, a także strategiem. Jego atrybutem rozpoznawalnym był magiczny miecz. Modlono się do niego zazwyczaj przed rozpoczęciem wszelkich bitew. W wyniku podstępu Fenrira, ogromnego wilka, stracił prawą rękę wkładając ją do pyska bestii;
• Heimdall – strażnik tęczowego mostu łączącego Midgard z Asgardem. Jego atrybutem był róg Gjallarhorn, który miał rozbrzmieć w całym wszechświecie zwiastując początek Ragnarok. Praktycznie w ogóle nie potrzebował snu i według różnych źródeł był on odpowiedzialny za utworzenie klas społeczeństwa skandynawskiego: wojownika, chłopa i niewolnika;
• Idun – piękna bogini, która sprawiała, że bogowie nordyccy byli wiecznie młodzi i sprawni. Opiekowała się magicznymi złotymi jabłkami, które podawała jedynie na ucztach w Asgardzie – spowalniały one starzenie się bogów.

Źródła:

1. The Aesir gods and Goddesses  – „norse-mythology.org” [data dostępu: 27.01.24r];
2. Mitologia północy. Asowie i Wanowie – Część 2 – „historykon.pl” [data dostępu: 27.01.24r];
3. Boska śmiertelność. Czy Asowie byli zwykłymi ludźmi? – „histmag.org” [data dostępu: 27.01.24r];
4. Aesir – „skjalden.com” [data dostępu: 27.01.24r];
5. Wierzenia skandynawskie [2] – „racjonalista.pl” [data dostępu: 27.01.24r];
6. Mitologia Nordycka – „pl.wikipedia.org” [data dostępu: 27.01.24r].

Oprac. Hugo Burdajewicz, Kraków, 2024 ©