Bestiariusz celtycki to fascynujący zbiór mitycznych stworzeń, które nie tylko odgrywały kluczową rolę w mitologii celtyckiej, ale także odzwierciedlały głębokie wierzenia i wartości starożytnych Celtów. Odkryj bogactwo celtyckiego bestiariusza, gdzie każde stworzenie opowiada własną, niepowtarzalną historię.
Celtyckie stworzenia
Bestiariusz celtycki to niezwykła kolekcja mitycznych stworzeń, które przez wieki wypełniały opowieści i legendy Celtów. Od lądów Irlandii po mgliste wybrzeża Szkocji, mitologia celtycka jest spleciona z krajobrazem, uosabiając siły natury, duchową mądrość oraz uniwersalne ludzkie emocje.
Opowieści o celtyckich stworzeniach
Wraz z każdą opowieścią, każdym mitem, zagłębiamy się w złożoną sieć symboliki i znaczeń, które przetrwały próbę czasu, zachowując swoją moc i inspirując nowe pokolenia poszukiwaczy i opowiadaczy historii. Zapraszam do odkrywania tajemnic bestiariusza celtyckiego, gdzie każda istota opowiada własną, unikalną historię.
Banshee – zwiastująca śmierć
Znana również jako Bean Sidhe, co dosłownie oznacza „Kobietę z Sidhe” lub „Kobietę ze wzgórza”, jest jedną z najbardziej znanych nadprzyrodzonych istot w mitologii celtyckiej. Jej imię odnosi się do irlandzkiego słowa „bean” oznaczającego kobietę, a „sidhe” wskazuje na wzgórze.
Celtyckie stworzenia, Banshee – wygląd
Wygląd Banshee był często opisywany, chociaż nie ma jednoznacznego opisu tej postaci. Mówi się, że przyjmowała postać zarówno starej, jak i młodej kobiety, ale zawsze chudej, z długimi, poplątanymi włosami. Jej oczy stale czerwone od płaczu, dodawały jej wyglądowi grozy. Ubrana była albo w białe, porozrywane szaty, albo w czarny całun.
Opowieści o Banshee
Banshee tradycyjnie zapowiadała śmierć członka rodziny poprzez swoje jęki, zawodzenie i płacz. Legenda głosi, że rodzaj jej pieśni mógł wskazywać na rodzaj nadchodzącej śmierci – łagodną lub gwałtowną. To celtyckie stworzenie zasiadało na progu przed drzwiami umierającej osoby i płakało albo chodziło za ludźmi spotkanymi po drodze, zawodząc i klaszcząc dłońmi, cały czas mówiąc imię osoby, która umrze.
Kelpie – wodny koń
Kelpie, to jedno z najbardziej enigmatycznych i intrygujących postaci w mitologii celtyckiej. Uważany za potężnego i często złowrogiego ducha wodnego, te celtyckie stworzenia zamieszkiwały rzeki, jeziora oraz bagna Szkocji i Irlandii. Kelpie, zyskało swą sławę dzięki złośliwym i sprytnym sztuczkom.
Ulubionym miejscem tych stworzeń są strumienie i rzeki. Legendy głoszą, że Kelpie nie da się dosiąść, kiedy jednak z niewytłumaczalnych względów się to stanie, ten poszarżuje najdalej w głąb wody, aby utopić nieszczęsnego jeźdźca.
Celtyckie stworzenia — Kelpie — jak wyglądają?
Kelpie słynie z umiejętności zmiany swojego wyglądu wedle własnej woli. Często objawia się jako potężny, owłosiony człowiek, którego uścisk miażdży podróżnych. Jednak najczęściej przybiera postać konia wodnego. W walijskich legendach pojawia się również jako humanoid z niebieskawym odcieniem skóry.
Pies-goblin
To celtyckie stworzenie to Bargest – nazwa związana jest ze słowem „ghost” (duch). Legendy o tych stworzeniach sięgają północnej Anglii. Bargest prowadził nocny tryb życia.
Ponoć był złym stworzeniem atakujących tych, którzy go ujrzeli. Jednak są i dobre opowieści o tym stworzeniu, całkiem przeciwne do tych, miał on, albowiem chronić niewinnych ludzi nocą.
Bargest – wygląd
Według mitycznych opisów to celtyckie stworzenie posiadało ogromne zęby i szpony, czarną sierść i żółte oczy świecące w ciemności. Przypominał on trochę psa, trochę goblina.
Celtyckie wróżki
Wróżki z łacińskiego fatum, znaczące los i przeznaczenie. Te małe celtyckie stworzenia utożsamia się z celtyckimi sidhe oraz nordyckimi elfami. Wróżki są klasyfikowane na wiele sposobów. Najpopularniejszy wywodzi się z folkloru szkockiego i dzieli wróżki na Dwór Świetlisty i Dwór Mroczny.
Dwór świetlisty
Wróżki ze Świetlistego Dworu zwracają się do ludzi z prośbami o wsparcie, ostrzegają tych, którzy niechcący naruszyli ich spokój, i hojnie wynagradzają za dobre uczynki. Jednak te celtyckie stworzenia mogą okazać zemstę, zwłaszcza wobec osób, które je zraziły, a ich skłonność do złośliwości jest dobrze znana.
Spotkanie z nimi najczęściej ma miejsce o zmierzchu. Początkowo, spotkania z wróżkami były możliwe w różnych miejscach i o różnym czasie, lecz wraz ze wzrostem rozprzestrzeniania się ludzkości, świat wróżek i ich królestwo stało się mniej dostępne.
Mroczny dwór
Wróżki z Mrocznego Dworu są kojarzone z bardziej złowrogimi aspektami i mają tendencję do czynów sprzecznych z ich wolą. Często formują grupy, które zjawiają się nocą, napadając na podróżnych. Potrafią unosić swoje ofiary w powietrze i bić je. Celtyckie stworzenia według szkockich legend połączone były z postaciami czarownic.
Mimo że większość z wróżek Mrocznego Dworu ma ponure usposobienie, nie wszystkie są nieprzychylne ludziom. Mogą one okazać sympatię dla człowieka, który traktuje je z należytym szacunkiem, a nawet wybierają taką osobę na swojego faworyta.
Źródła:
- Kelpie, „Bestiariusz Wiki”, [30.01.2024]
- Wróżka — Wróżki w mitologii celtyckiej, „Encyklopedia Fantastyki”, [30.01.2024]
Oprac. Małgorzata Szlezyngier, Kraków 2024 ©
