W mitologii celtyckiej ciągłość życia i śmierci była kluczowym elementem egzystencji, a Drzewo Życia, znane jako Crann Bethadh, stanowiło potężny symbol tego niekończącego się cyklu. W tym wpisie zagłębimy się w celtyckie postrzeganie życia po śmierci.
Życie pośmiertne
Od starożytnych cywilizacji po współczesne wierzenia, koncepcja życia po śmierci przybiera różnorodne formy. Może ono odbywać się w tajemniczych zaświatach, na ziemi, lub w obu tych sferach jednocześnie.
W zależności od kultury i religii życie pośmiertne może dotyczyć ciała, połączenia ciała i duszy, czy też samej duszy, która według niektórych wierzeń może kontynuować swoją podróż, przyjmując nowe formy. W niniejszym wpisie zgłębimy znaczenie i symbolikę życia po śmierci według starożytnych legend mitologii celtyckiej.
Drzewo życia — symbolika
Drzewo życia nazwane przez Celtów Crann Bethadh, jest symbolem o głębokim znaczeniu. Drzewo to było uważane za święte, odzwierciedlało równowagę i harmonię w naturze oraz połączenie między niebem, ziemią i podziemnym światem.
Crann Bethadh w centrum wszechświata
Według mitologii celtyckiej Drzewo Życia stało w centrum świata, łącząc wszystkie jego elementy. Jego korzenie sięgały głęboko świata podziemnego, a konary sięgały nieba. Symbolizowało to wieczne połączenie zarówno z duchami przodków jak i bóstwami.
Drzewo życia to również cykl życia — narodziny, życie, śmierć i odrodzenie. Celtowie widzieli w nim to, co wieczne — życie, które nigdy się nie kończy, nawet po śmierci. Uważano, że nawet po ścięciu drzewo nadal żyje poprzez swoje nasiona.
Magia i wojna
Podczas konfliktów zbrojnych Celtowie byli przekonani, że ścięcie drzewa przeciwnika przyniesie triumf na polu bitwy.
Dęby, jako jedne z najokazalszych i najwyższych drzew w lasach, były szczególnie cenione. Kiedy przyciągały one uderzenia piorunów, Celtowie interpretowali to zjawisko jako wyraźny sygnał od bogów, świadczący o unikalności i znaczeniu tych drzew.
Drzewa Życia we współczesnej kulturze
Symbol Drzewa życia jest powszechnie rozpoznawalny i celebrowany. Jego wpływ widać w wielu aspektach życia codziennego, sztuce, duchowości oraz popkulturze. Oto kilka przykładów:
- Rzemiosło — biżuteria, rzeźba;
- Dekoracja i design — dekoracje domowe, projekty ogrodowe, architektura;
- Popkultura i media — filmy, książki, gry wideo.
Więcej koncepcji życia po śmierci
Oprócz Drzewa Życia Celtowie posiadali bogatą mozaikę wierzeń dotyczących życia po śmierci. W ich kulturze, życie po śmierci było często związane z mistycznymi zaświatami, gdzie dusze zmarłych przechodziły, aby kontynuować swoje doświadczenie w zmienionej formie.
Sidhe
Celtowie wierzyli w istnienie Innego Świata, zwanego jako Sidhe, będącego miejscem, gdzie dusze przechodzą po śmierci. Ten świat, postrzegany jako równoległy do świata materialnego, był miejscem wiecznej młodości, radości i obfitości, pozbawionym cierpienia i starości.
Przejście przez wodę
Przejście do innego świata często wiązało się z podróżą przez wodę, co symbolizowało granicę między życiem a śmiercią. Podróż ta mogła być odbywana przez morze lub rzekę, prowadzącą do zaświatów.
Samhain i Beltaine
W czasie świąt Samhain (koniec października) i Beltaine (koniec kwietnia), granice między światem materialnym a Innym Światem stawały się szczególnie cienkie, umożliwiając kontakt z duchami przodków i innymi istotami z zaświatów.
Reinkarnacja
W tym przykładzie jest ponowne nawiązanie do Drzewa Życia — ponieważ ono również symbolizuje odrodzenie. Celtowie wierzyli, że dusza po śmierci może powrócić na ziemię w innej formie życia, kontynuując cykl odrodzeń.
Bohaterowie i ziemie błogosławione
Ostatni przykład, bardziej jako ciekawostka, ponieważ nie jest związany z życiem po śmierci, ale również podróżą do Innego Świata. Mitologia celtycka opisuje przygody bohaterów podróżujących do Innego świata, często w poszukiwaniu wiedzy, mocy lub miłości.
Ziemie znane jako Ziemie błogosławione (Isles of the Blessed), były przedstawione jako rajskie miejsca, gdzie panuje wieczna szczęśliwość.
Podsumowanie
W mitologii celtyckiej życie po śmierci było odzwierciedleniem głębokiego związku między światem fizycznym a duchowym. Innymi słowy, śmierć otwierała drzwi do Innego świata, gdzie dusze żyły w harmonii z przyrodą, biorąc udział w wiecznym cyklu odrodzenia i przemiany, co podkreślało ciągłą obecność przeszłości w teraźniejszości i przyszłości.
Źródła:
- Drzewo Życia w Różnych Kulturach, „gemour.pl”, [1.11.2023]
- Znaczenie celtyckiego drzewa życia, „the irish road trip”, [1.06.2023]
Oprac. Małgorzata Szlezyngier, Kraków 2024 ©
