Mitologia celtycka wyróżnia się wieloma znaczącymi bóstwami mających wpływ na tę kulturę. Charakterystyczne dla tej grupy mitologicznej jest bogactwo różnorodności – od bóstw naczelnych, przez te związane z naturą, rzemiosłem i magią, aż po opiekuńcze i wojenne. 
Mitologia celtycka — celtyccy bogowie
Mitologia celtycka — dobry bóg Dagda
Zestawienie Bogów zaczniemy od Dagdy – „Dobrego Boga” lub „Dobrej Ręki”. Znanego również jako Cera – inaczej Stwórca. Dagda był irlandzkim bogiem należącym do plemienia bogini Danu — Tuatha Dé Dannan, wśród których nosił miano Wysokiego króla. Słynął ze swojej wiedzy i dobrego charakteru, często pomagał śmiertelnikom.
Celtycki bóg Dagda — atrybuty
Jego atrybutem jest maczuga i kocioł. Maczuga miała ogromną moc zgładzenia dziewięciu ludzi jednym uderzeniem, a dotknięcie nią przywracało życie, kocioł zaś nie posiadał dna, zdolny był wykarmić całą armię. Według mitologii irlandzkiej Dagda był również w posiadaniu magicznej harfy wykonanej z dębu, która, po zagraniu na niej, ustawiała pory roku we właściwym porządku.
Morrigan — matrona celtycka
Jak głosi mitologia celtycka — bogini magii, podziemia, zniszczenia i wojny. Nazywa się ją również Widmową Królową. Ponieważ postać ta pojawiała się wszędzie, gdzie trwała wojna, ukazywana jest zazwyczaj w zbroi. Tak samo jak Dagda, z którym niegdyś była związana, należała do Tuatha Dé Dannan.
Morrigan miała zdolność przybierania dowolnej postaci, oprócz tego obdarzona została darem przewidywania przyszłości oraz rzucania zaklęć. Bogini jest kojarzona z krukiem bądź wroną, stworzeniami, które są symbolami wojny i śmierci. To właśnie Morrigan dała początek banshee, które potrafiło przepowiedzieć śmierć rodziny.
Lugh – lśniący bóg słońca
Lugh lub też Lug – jak opisuje mitologia celtycka bóg światła i słońca oraz patron poetów. Uznawany za jednego z najważniejszych bóstw celtyckich. w Irlandii uważany za wielkiego wojownika, który poprowadził Tuatha Dé Dannan do zwycięstwa w bitwie pod Mag Tuired.
Czyny boga celtyckiego
Jego umiejętność rzucania bronią oraz rozmaite umiejętności w sztukach i rzemiosłach przyniosły mu sławę. To właśnie ten bóg zgładził Balora – boga śmierci, co zapoczątkowało panowanie naznaczone pokojem i dobrobytem przez 4 dekady. Pomimo swojego triumfu oraz tytułu boga sprawiedliwości, był również znany ze swoich kłamstw i kradzieży oraz oszukiwania swoich wrogów.
Goibniu – bóg kowali
W mitologii celtyckiej Goibniu jest czczony jako bóg kowali, rzemieślników i kowalstwa. Znany ze swoich niezrównanych umiejętności w obróbce metalu, tworzył dla bohaterów i innych bóstw z mitologii celtyckiej broń o magicznych właściwościach, w tym miecze, które nigdy nie chybiały celu. Goibniu posiadał również tajemnicę wiecznego życia. Jego rolę w mitologii celtyckiej podkreśla również organizowanie boskich uczt, znanych jako fled Goibnenn, które odbywały się w zaświatach i zapewniały uczestnikom nieśmiertelność oraz wieczną młodość.
Cernunnos – celtycki rogaty bóg
Mitologia celtycka oferuje nam wiele niezwykle tajemniczych bóstw. Jednym z nich jest Cernunnos. Przedstawiany jako postać z rogami jelenia symbolizuje połączenie ludzkiej natury z dzikością i siłami przyrody. Był znany ze swojej zdolności do łączenia różnych zwierząt w celu pokojowych spotkań, dzięki temu stał się obrońcą społeczności wiejskich.
Choć Cernunnos jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych bóstw celtyckich, pozostaje postacią otwartą na różne interpretacje. Jego wizerunek i atrybuty mogą być interpretowane w różny sposób, co dodaje mu tajemniczości.
Mitologia celtycka – pan zaświatów
W mitologii celtyckiej, Arawn, bóg wojny, terroru i zemsty, słynie ze swojej biegłości w zmienianiu wyglądu, często przybierając postać Pwylla, księcia Dyfed. Jego zdolność do zmiany kształtu jest charakterystycznym elementem mitów celtyckich. Arawn jest również wytrawnym myśliwym, znany z jazdy na czarnym koniu i towarzystwa białych psów z czerwonymi uszami, zwanych Hounds of Annwn, które polują na potępione dusze. W mitologii celtyckiej ten bóg wojny jest ceniony za honor, poczucie obowiązku, uczciwość i sprawiedliwość.
Celtycki bóg błyskawic – Tarannis
Jego kult rozpowszechniany był wśród różnych plemion celtyckich, zwłaszcza tych, które zamieszkiwały tereny dzisiejszej Francji, Brytanii i Galii. Jako bóg burzy i piorunów Tarannis postrzegany był jako potężna i nieprzewidywalna siła natury. Bronią przez niego używaną był potężny piorun, a jego świętym symbolem było koło, które jest jednym z najpowszechniejszych symboli celtyckich spotykanych w Europie, często przedstawiane na celtyckich artefaktach, może symbolizować słońce, cykle natury lub wszechświat.
Macha – bogini wojownika
Fascynująca postać zakorzeniona w mitologii celtyckiej. W mitologii irlandzkiej istnieją różne postacie o imieniu Macha, lecz są zazwyczaj interpretowane jako różne aspekty jednej i tej samej bogini. Macha często kojarzona z końmi, podobna miała być ona przewyższająca szybkością konia. Jej związek z tym zwierzętami wykracza poza zwykłą symbolikę – oznacza jej kluczową rolę jako dawczyni obfitości i dobrobytu. Jako bogini wojownika, była również uważana za opiekunkę i przewodniczkę w bitwie, inspirowała wojowników odwagą i siłą.
Macha przedstawiana jest jako kobieta o oszałamiającej urodzie, przenikliwych niebieskich oczach odbijających głębie irlandzkiego morza oraz włosami przypominającymi przędzone złoto całowane przez ogień. Jest szanowaną postacią, sławną ze względu na niezachwianą waleczność. W swoich wysiłkach wojennych Macha staje się symbolem niezłomnej siły i odporności nieodłącznie związanej z ludem celtyckim. Jako siła natury włada wściekłością burz, siejąc błyskawice i grad na swoich przeciwników. Jej przenikliwe spojrzenie wnika w serca mężczyzn, obnażając ich najgłębsze lęki i pragnienia.
Belenus — bóg słońca i ognia
Mitologia celtycka opisuje Belenusa jako bóstwo słońca i ognia. Jego kult był rozpowszechniony wśród celtyckich ludów, a jego atrybutami były koło słoneczne oraz ogień. Belenus był również opiekunem zdrowia i uzdrawiania, a jego kult miał na celu zapewnienie pomyślności i ochrony przed złymi mocami.
Źródła:
- Mitologia celtycka, „Mythlok”, [30.01.2024]
- Mitologie Celtyckie, „Fandom”, [30.01.2024]
Oprac. Małgorzata Szlezyngier, Kraków 2024 ©
